Pagina's

18-04-2024

KOSTUUMDRAMA | Hans Mellendijk

De Moespot Nr. 281


de sok verweesd achter elaoten 

in wastrommelgaete verlaoten 

eeuweg in floribos geacht


rust zacht


de knoop buukend spant zich en rólt 

de teen aover pens embonpoint bólt 

navel bevri-jdend dan lacht


naold wacht


op strakke draod deur oog etrokken 

één twee dri-j veermaal zónder brókken 

opni-j de knoop op spankracht


vólbracht


boksepiepe pantalon estrekken

strak prik ik mien vinger now bekken 

gulpend blood op al dee pracht


bedacht



ROET winter 2023-24

PRIKSPIJT EN PLANPIJN | Hans Mellendijk

 




Opgegroeid met de muziek van Fats, mijmert de dichter over de derde maandag van het nieuwe jaar.

 

Prikspijt en planpijn

 

Dominostenen vallen, tonen 

uit ander vers verzinnen de

bosbessenbult.

 

Te laat het boertje ingehouden. 

‘t Speet hem dat hij geen plat water had

meegenomen.

 

Sowieso januari voor hem

een draaimaand, want zijn verjaardag in 

het vooruitzicht.

 

De wet op de planpijnen werkt

bij het ouder worden anders; 

de ervaring.

 

Goede voornemens voor de zwijnen 

gegooid. Dus geen ‘Monday is a mess.’

DE BOMMELSTEINSE BERMPOËTEN | Hans Mellendijk

De dichter droomt een wandeling over het landgoed Onstein. Met lede ogen ziet hij aan, hoe in Groenlo bij vakantiepark Marveld het protest tegen de Noordtak wordt ingezet met de bouw van kasteel Bommelstein.“Die Bommelwereld met Knarkenmoeras en Donkere Bomen Bos horen hier!” schreeuwt hij zachtjes in zijn slaap en kuierend bedenkt hij een Acrostichon. Met in zijn archief gevonden leuzen uit 1999 - toen tussen Doetinchem en de Heelweg op initiatief van de Wissche Burgemeester Pannekoek slagzinnig werd geprotesteerd tegen de toen voorgenomen Noordtak - krijgt het naamdicht vorm. 

De Bommelsteinse bermpoëten  

Bommelstein, het groteske kasteel, takelt protestborden uit de diepe kelder.

Oude verzetspoëzie opgerakeld. Al zijn we klein. We vechten tegen de trein. 

Marvelds Havezate zet burgemeester Dirk Dickerdack in de voetsporen van

Magister Hein Pannekoek. Maar dan andersom. Dirk wil wèl een Noordtak.

En spaart mens en dier. Geen spoorbaan hier. Dat zou Hein hebben gezegd.

Laat de trein maar varen. Kijk, de oplossing dobbert op de Groenlose Slinge.

De buurt zal zeker ontsporen. Als de Rommeldamse havenbaronnen scoren.

In spoorweg, snelweg, natuurweg! Toonder met de witte wieven uit Wicklow.

NEE, NEE, NEE geschilderd op de bielzen van een oud dood spoor. Want

Grolle JAO, JAO heeft geen trein besteld. Noordtak is moordlijn en stoortak.­ 

OP ZOEK NAAR ANTWOORDEN IN DE WIND | Hans Mellendijk

 


Een woedende Eunice stak op en binnen een week volgde het woeden van de wereld. De dichter zocht naar antwoorden. 


Op zoek naar antwoorden in de wind

Zittend op mijn gemak de zonden overdenkend
een hels kabaal van dansende kliko’s in de wind
dacht ik te horen. ‘kHad ze toch binnengehaald?
Nog snel een ansicht op de post doen -tegen de
stroom van te voren opgelegde regels van Eunice 
in- zie ik hem liggen. Onze paardenkastanje met 
majestueuze kroon is horizontaal over de straat, 
voor mijn deur geveld. Verbazing, verdriet alom.
Dat alles goed is afgelopen ook. Vraag me af wat
-de oude bard indachtig- het antwoord zal zijn?

Is het ’n vermaning van Eunice Newton Foote?
Klimaatkenner van ‘t eerste uur, de opwarming
van de lucht mat zij voor ‘t eerst. Broeikaseffect.

Een week later, laat het gebeurde zich duiden.
Na de opwinding -in een droom, een stilte in 
een glas water- 't woeden van de wereld volgt.

Mondkapjesbevrijdingsdag wordt niet gegund. 
Jeukwoordenbingo volgt. Posters, verschijnen 
in de straten, die een feest zouden moeten zijn. 

De in onze zielen diepgewortelde democratie
-nu de storm is gaan liggen- in beeld brengen.
Slagvaardig en betrokken op de kaart zetten. 
De glazen bol met een pakket aan maatregelen
in een groen containertuintje de versnippering.
Nuchter en eerlijk! Onontbeerlijke slogans uit 
de hoed van de lokalen getoverd. Boer, burger
en broers komen als bondgenoten uit ‘t niets. 
Gezond verstand en platteland? Kamerbrede 
naoberkracht te koop en boter op mijn hoofd.

Verweesde leuzen vallen in het niet bij het verdriet
een stedentrip hier vandaan. Kyjiv heel dichtbij.
In de tuin rest inmiddels een stervormige stobbe.

Hoeveel jaarringen nog voor de vrede is hersteld?


HERSENSPINSELS | Hans Mellendijk

 


Hans Mellendijk 👉

De dichter bezocht op de valreep in de Koppelkerk te Bredevoort de expositie ‘Tijdspinsels’ met textiele kunstwerken. Hans werd getroffen door werken van Pauline Nijenhuis. ‘Fastwork time consuming landscape’. Viermaal hetzelfde werk maar dan sneller gemaakt. Telkens in 15% minder tijd. Zijn gedachten sloegen daags erna op hol.

Hersenspinsels

Schilderen met naald en draad
zwijgend verzet bekeken
geen kriebelend vlechtwerk van
sisal, oranje kleurig.

Spinsel uit zeventiger
jaren ‘van vrouw doet daar an
macramé terwijl de man 
in ’t café relatie traint’.

Van rustig, snel, sneller, snelst, 
’n werk door naaldkunstenaar
in vier fasen gemaakt en 
door bezoekers ervaren.

Beeldkwaliteit oordelend 
de zin, haast in ons bestaan 
relativerend, raast door 
hersenen, de gedachten.

Daags erna A18 op,
auto richting het westen,
in ’t als maar sneller rijden
de transportmaatschappijen.

Tlkmp Spcl Trnprt,Trnsprtbdrf Bsmn B.V., Js Dssldrp 
Trnsprt, Gsnk Logstcs, Schnkr Aktngsllschft, Dchsr + 
Ngl Intrntnl, Erblk Trnsprt Mtschpp, NTM, Rblnk 
Lgstcs, Htrns Lgstcs Srvc, Eppng. Queens: Wat later? 
Dat haal je met gemak in! BlkTrnsprt B.V., DHL.

Een naderende crisis lijkt niet in zicht, 
schijnbaar nog een lange weg te gaan.




ENGHUIZER GEROEZEMOES IN HET GRINT | Hans Mellendijk

 

Hans Mellendijk 👉


Hans Mellendijk bezocht de Kunstwandelroute Hummelo en regels uit vorige Enghuizer dialogen vloeiden uit zijn pen.

 

enghuizer geroezemoes in het grint 

 

tussen opstanding en vurige tòngen

op het land van moevende schoevende coulissen

 

tekening
de lijn die de horizon zoekt

om dan de hoogte te volgen

de stralende lucht in de beek

vervloeit in een grandioos ik

 

lopen in aarzelende tred

steun voorzichtig op rechtervoet  

de draai

 

schildering

de streek die de vlakken vindt 

om dan het grasland te kleuren

schaduwen van bos in lange

banen gaan over in een jij

 

sluit aan

dansend door het bos lopen en

rennend langs de hoge bomen

alles 

 

verbeelding

het woud dat alle wonden heelt 

kleur van leven, geur van verval

licht in het donker aderend

smelten ziel aan ziel inéén, wij

 

golft voel

de rilling door beweging

voel de trilling van het bos 

 

ontginning

de herinnering; opslag

van indruk en ontvangst en de

neerslag van hoe het beklijft

de heide, de hof, de stroom, hij


energie

de lijn die de horizon zoekt

om dan de hoogte te volgen

de stralende lucht in de beek

vervloeit in een grandioos ik

 

oerknal

geroezemoes in het grint

DE STAD EN DE BREEDTEGRAAD | Hans Mellendijk

 

Hans Mellendijk 👉

Hans reisde af naar Rotterdam en ervoer de vriendelijke mensen in de stad. Die in tegenstelling tot Amsterdammers zichzelf niet serieus nemen en grappen over henzelf maken. Met in gedachten Nijhoffs De moeder de vrouw schreef hij er het gedicht over.

 

De stad en de breedtegraad

‘k Ging naar Rotterdam om Depot te zien.
‘k Zag achter Winterswijkse spiegelzijden

De kunstverzameling niet te vermijden, 

meer dan hondervijftigduizend en tien

dat ik daar liep, in 't spiegelkopje, dronken,

van kunstzin, van het landschap, wijd en zijd -
liet mij daar midden uit oneindigheid
een stem vernemen dat mijn oren klonken.

Het was Rotterdam de stad ik ervoer 
‘t kwam langzaam bruisend mijn hoofd in gevaren.
Is het soms dezelfde, breedtegraad 't roer,

dat ik hoorde wat het zong als kussen waren.
O, dacht ik, o, stad daar mijn liefde voer.
Prijs ons, zong hand in hand kameraden.

 

 

HARD- OF ZACHTBOARD | Hans Mellendijk

 

De dichter hoorde dat de maïs, een maand eerder dan gewoonlijk, hakselend van het land werd gehaald. Eindelijk weer zicht op de wereld. Op hetzelfde moment vernam hij het voornemen van de Achterhoek Board om niet meer te gaan voor het droomscenario van een vierbaanse N18, de Twenteroute. Hans mijmert over De wet van de remmende voorsprong, die door Jan Romein in 1937 is vastgelegd in zijn essay 'De dialectiek van de vooruitgang'. 

 

Hard- of zachtboard

 

Is hier de wet van de remmende voorsprong van kracht

het fenomeen

dat een leidende positie er toe kan leiden

dat er dan weinig aan stimuleren wordt gedacht

om verder voorop te lopen of uit te breiden?

 

Of kreeg de Board, dankzij het schitterende licht

het verschijnsel

dat ontstaat na hakselend geraas van de bekken

na het oprapen, trekken, snijden, kneuzen, pletten

een helder moment, blik op de wereld, een inzicht.

 

En is inmiddels het omgekeerde in werking 

het bedachte

dat uitzichtlijk standpunt over de 4-baans lobby

de slagmaals verlekkerende troetelbaanhobby

dat er hard is ingezet op N18 bashing.

 

Denkend aan Twente wil de Board taaivloeiend verkeer

het beamen

dat de toekomst van snelverkeer is; langzaam en sloom 

als treintjes achter elkaar rijden, minder is meer

en houdt men in een zacht besluit de crises in toom.

 

 

SLOW FOOD ACHTERHOEK | Hans Mellendijk

 Hans Mellendijk  👉

De dichter zag begin november Achterhoekse burgemeesters in een kookbattle in het kader van Slow Food Achterhoek. Hij miste het oer Achterhoekse gerecht Karnemelkse saus.


Slow Food Achterhoek 

Geef mi'j lever gin Anglo- moar Nedersaksische taal.
Mien heufd maalt naor ‘n steviger voedzamer maal.

Geef mi'j maor de reuk van bieslook,
gebakken blokjes spek as wierook,
niet laoten schiften is hier wet.
‘n Halve liter karnemelk op viefen 
twintig gram bloom gegotten kost,
siepels slierten, glaezig op elost
in wit dobbelsteentjesvet. 

Lekker bi-j capucijners, bonen bruun.
Sperziebonen, gesneden andijvie gruun.

WOORDENWISSELING | Hans Mellendijk

  


Hans Mellendijk 👉

De dichter las bij van Dale de nominaties voor nieuwe woorden die dit jaar zijn ontstaan en dacht er het zijne van en bedacht een actieplan.

 

Woordenwisseling

 

Nieuwe woorden van Dales verlangen:

boektokken

bofbelasting

emojibaby

zevenvinker

geen één die bij mij is blijven hangen.

 

Lao'w mangs token jaor ’t heft in eigen handen

nemmen en de van Dale dikker maken met:

 

pieneköttel

biesterbane

goodgaon

 

weurde teruggevonden in de 

 

floribos 

 

teruggeven aan ’t standaard Nederlands.